
Tarık Akan
Biyografi
Tarık Tahsin Üregül, sahne adıyla Tarık Akan, 13 Aralık 1949 tarihinde İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Türk sinemasının en yakışıklı ve en karizmatik "jön"lerinden biri olarak başladığı kariyerini, zamanla toplumsal duyarlılığı yüksek, politik ve cesur rollerle taçlandırarak sinema tarihinin en saygın ve en önemli aktörlerinden biri haline gelmiştir.
Asker olan babasının görevi nedeniyle Erzurum ve Kayseri gibi Anadolu'nun çeşitli şehirlerinde büyüyen Akan, Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği ve ardından İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü'nden mezun oldu. Sinemaya adım atışı, 1971 yılında Ses dergisinin düzenlediği oyunculuk yarışmasında birinci olmasıyla gerçekleşti. Bu başarı, onun için sinema dünyasının kapılarını ardına kadar araladı.
1970'li yılların başında, özellikle Ertem Eğilmez'in yönettiği Arzu Film yapımı filmlerle bir anda Türkiye'nin en popüler yıldızı haline geldi. "Ah Nerede", "Mavi Boncuk", "Sev Kardeşim", "Tatlı Dillim" ve "Yalancı Yarim" gibi romantik komedilerde canlandırdığı yakışıklı, romantik ve çapkın Ferit karakteriyle genç kızların sevgilisi oldu. Bu dönemde Gülşen Bubikoğlu ve Emel Sayın gibi dönemin ünlü kadın yıldızlarıyla unutulmaz bir uyum yakaladı. Ancak bu ticari başarının yanı sıra, "Canım Kardeşim" (1973) gibi dram filmlerindeki performansıyla da oyunculuk yeteneğinin derinliğini gösterdi.
1970'lerin sonlarına doğru kariyerinde radikal bir değişikliğe gitti. Popüler romantik komedilerden uzaklaşarak, toplumsal sorunları eleştiren, politik mesajlar içeren ve daha gerçekçi karakterlere yöneldi. Bu dönem, onun bir "star"dan, usta bir "aktör"e dönüştüğü yıllar oldu. Zeki Ökten'in yönettiği "Sürü" (1978) ve Cüneyt Arkın'la başrolü paylaştığı "Maden" (1978) filmleri, bu yeni dönemin başlangıcı oldu. Bu filmlerdeki performansıyla büyük beğeni topladı ve Altın Portakal Film Festivali'nde ödüller kazandı.
Ancak Tarık Akan'ı uluslararası alanda tanınır kılan ve kariyerinin zirvesine taşıyan rol, şüphesiz Şerif Gören ve Yılmaz Güney'in yönettiği 1982 yapımı "Yol" filmi oldu. Filmde canlandırdığı Seyit Ali karakteri, ona Cannes Film Festivali'nde En İyi Erkek Oyuncu dalında adaylık getirdi ve film, festivalin en büyük ödülü olan Altın Palmiye'yi kazandı. "Yol", Akan'ın sanat hayatının en önemli ve en cesur adımı olarak kabul edilir.
12 Eylül 1980 darbesinin ardından siyasi görüşleri nedeniyle yargılanan ve hapis yatan Akan, bu süreçte yaşadıklarını "Anne Kafamda Bit Var" adlı kitabında anlattı. Sanat hayatı boyunca 111 filmde rol alan ve sayısız ödül kazanan Akan, aynı zamanda eğitimle de yakından ilgilendi ve Nazım Hikmet Vakfı'nın kurucuları arasında yer alarak Bakırköy'deki Taş Mektep'in yönetimini üstlendi.
Akciğer kanseriyle mücadele eden usta sanatçı, 16 Eylül 2016 tarihinde, 66 yaşında İstanbul'da hayata gözlerini yumdu. Tarık Akan, yakışıklılığı ve karizmasıyla başladığı kariyerini, toplumsal sorumluluk bilinci ve cesur duruşuyla birleştirerek Türk sinemasında silinmez bir iz bırakmış, hem bir sinema efsanesi hem de bir aydın olarak her zaman hatırlanacaktır.
Filmografisi
Çirkin Kral Efsanesi
Yollara Düştük
Deli Deli Olma
Vizontele Tuuba
Hayal Kurma Oyunları
Abdülhamid Düşerken
Gülüm
Eylül Fırtınası
Mektup
Antika Talanı: Karun Hazinesi
Yılmaz Güney: Adana-Paris
Aşk Üzerine Söylenmemiş Her Şey
Çözülmeler
Yolcu
Bir Kadın Düşmanı
Siyabend ile Heco
Uzun İnce Bir Yol
Karartma Geceleri
Berdel
Devlerin Ölümü
Bir Küçük Bulut
Leyla ile Mecnun
İsa, Musa, Meryem
İkili Oyunlar
El Kapıları
Kimlik
Dönüş
Üçüncü Göz
Çark
Su da Yanar
Kızımın Kanı
Skandal
Yağmur Kaçakları
Ona çirkin kral derlerdi
Acı Dünya
Ses
Halkalı Köle
Adem ile Havva
Beyoğlu'nun Arka Yakası
Kıskıvrak
Bir Avuç Cennet
Son Darbe
Kan
Paramparça
Tele Kızlar
Damga
Pehlivan
Kayıp Kızlar
Alev Alev
Yosma
Derman
Çoçuklar Çiçektir
Beyaz Ölüm
Gecenin Sonu
Yol
Kaçak
Arkadaşım
Herhangi Bir Kadın
Deli Kan
Adak
Seninle Son Defa
Kanal
Sürü
Demir Yol
Maden
Lekeli Melek
Cani
Sevgili Dayım
Babanın Evlatları
Bizim Kız
Şeref Sözü
Nehir
Baraj
Öyle Olsun
Kader Bağlayınca
Aşk Dediğin Laf Değildir
Ah Nerede
Ateş Böceği
Bizim Aile
Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
Delisin
Hababam Sınıfı
Çapkın Hırsız
Evcilik Oyunu
Gece Kuşu Zehra
Memleketim
Esir Hayat
Boşver Arkadaş
Yeryüzünde Bir Melek
Kanlı Deniz
Mahcup Delikanlı
Mavi Boncuk
Yaz Bekârı
Yalancı Yarim
Umut Dünyası
Canım Kardeşim
Bebek Yüzlü
Para
Oh Olsun
Feryat
Suçlu
Sev Kardeşim
Sisli Hatıralar
Kaderimin Oyunu
Aşkların En Güzeli
Vefasız
Tatlı Dillim
Üç Sevgili
Azad Kuşu
Emine
Beyoğlu Güzeli
Melek mi Şeytan mı?